Сенат кенгаши президент тақдимномасига мувофиқ Марказий банки бошқаруви раиси лавозимига Тимур Ишметовни тайинлаш тўғрисида қарор қабул қилди. У бунгача президент маслаҳатчисининг биринчи ўринбосари лавозимида ишлаб келаётганди.
Президент Марказий банк бошқаруви раиси лавозими учун Сенатга Тимур Ишметов номзодини тақдим этди. Аввалроқ Мамаризо Нурмуратов бу лавозимдан озод этилганди. Бунгача Ишметов президент маслаҳатчисининг биринчи ўринбосари лавозимида ишлаб келаётганди.
Президент маслаҳатчиси биринчи ўринбосари Тимур Ишметов бюджет тақчиллиги бўйича мақсадларга эришиш учун фискал қоидаларни кенгайтириш ва такомиллаштириш, шунингдек, янги қоидаларни ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқлигини айтди. «Бу йилги асосий масала — макроиқтисодий барқарорликни таъминлаш», — деди у.
Шавкат Мирзиёевнинг фармони билан Молия вазири Тимур Ишметов ҳамда Олий ва ўрта махсус таълими вазири Абдукодир Тошқулов лавозимидан озод этилди. Улар президентнинг маслаҳатчилари ўринбосари этиб тайинланди.
Молия вазири Тимур Ишметов қуйи палатанинг навбатдаги йиғилишида келгуси йилда бюджет даромадлари 311 трлн сўм миқдорида, харажатлар эса 344 трлн сўм миқдорида режалаштирилганини маълум қилди. Консолидациялашган бюджет миқдори 32,5 трлн сўм ёки ЯИМга нисбатан 3% тақчиллик билан шакллантирилди.
Қўйи палатанинг навбатдаги мажлисида Ўзбекистонда қарийб 705 млрд сўмлик бюджет маблағлари мақсадсиз сарфлангани маълум бўлди. Молия вазири Тимур Ишметов бунга жавобан бюджет тақсимотини тўғри амалга оширишда барча вазирликлар жавобгар эканини айтиб, уларни масъулиятли фаолият олиб боришга чақирди.
Молия вазири Тимур Ишметовнинг таъкидлашича, ҳозирда ташқи қарз олиш қимматга тушмоқда. Шунинг учун Ўзбекистон иқтисодий сиёсатда эътиборни давлат бюджети ва қарз олиш имкониятларидан кўра, хусусий пул маблағларидан фойдаланишни кўзда тутувчи таркибий ислоҳотларга қаратиши керак.
Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлисида молия вазири Тимур Ишметов эҳтиёжманд оилалар сони охирги 3 йилда 600 мингдан 2 млнгача ортганини маълум қилди. Амалиётда уларнинг айримлари эҳтиёжманд эмас, ёки аксинча, эҳтиёжманд оилаларни қамраб олиш етарли бўлмаяпти, деди у.
Биринчи ярим йиллик якунларига кўра, бюджет тақчиллиги ЯИМга нисбатан 3,7% ёки 14,4 трлн сўмни ташкил этди, дея маълум қилди молия вазири Тимур Ишметов. Бу кўрсаткич рухсат этилган чегарадан юқори. Июлда ҳукумат парламентдан тақчиллик чегарасини оширишни сўрашни режалаштирганди.
Ўзбекистонда солиқ маъмурчилигидаги барча ўзгаришлар бир неча ойга ёки кейинги йилга қолдирилиши мумкин, деб хабар берди молия вазири Тимур Ишметов. Молия вазирлиги ва Солиқ қўмитаси тадбиркорлар ўртасида сўровнома ўтказади. Унинг сўзларига кўра, президент 2022 йилда аввал тасдиқланган бюджет тақчиллигини сақлаб қолиш ва ортиқча харажатларга йўл қўймаслик бўйича топшириқ берди.
Марказий банкнинг асосий ставкаси 17 фоизга оширилганидан сўнг, янги кредитлар фоизи ва кредит ресурсларининг қиймати ҳам ўсиши керак эди. Бироқ, президент йил охиригача ипотека ва таълим кредитлари бўйича фоиз ставкаларини ўзгартирмаслик тўғрисида топшириқ берди, деб хабар қилди молия вазири Тимур Ишметов.
2022 йилдан бошлаб барча вазирликлар учун давлат бюджети маблағларини сарфлаш бўйича асосий иқтисодий кўрсаткичларни белгилаш режалаштирилмоқда, деди молия вазири Тимур Ишметов. Унга кўра, бюджет тақчиллигини 3 фоизга камайтириш ва «бюджет харажатларини қаттиқ назорат қилиш» режалаштирилган.
Ўтган йиллардаги иқтисодий ўсиш «аҳолининг жуда кичик қисмини хурсанд қилди», чунки ўсиш инклюзив эмас эди, деди молия вазири Тимур Ишметов. Унинг сўзларига кўра, ҳукумат унумдорлик, самарадорлик устида ишлаши, рақобат муҳитини яратиши ва ёшлар бизнес талабларига жавоб берадиган асосий кўникмаларга эга бўлиши учун инсон капиталига сармоя киритиши керак.
Молия вазири Тимур Ишметов тараққиётнинг маълум босқичларида давлат банкларининг бўлиши мантиқлироқ экани, бироқ у ҳар доим хусусий банк сектори тарафдорилигини маълум қилди. Ҳукумат давлат банклари ёрдамида таянч банк хизматларидан тенг фойдаланишни таъминлаш, ёшлар ва аёллар тадбиркорлигини қўллаб-қуватлаш имконига эга бўлади. Бироқ бу фискал хатарларни келтириб чиқариши мумкин ва давлатга қимматга тушади.
«Ташаббусли бюджет» бўлимини ўз ичига олган «Очиқ бюджет» портали ишга туширилганидан буён фуқаролар 8000 дан зиёд мурожаат йўллади, уларни ҳал қилишга қарийб 160 млрд сўм ажратилди, дея маълум қилди молия вазири Тимур Ишметов. У ўзбекистонликларни мазкур платформадан фаолроқ фойдаланишга чақирди.
Молия вазири Тимур Ишметов 2020 йилда давлат бюджетига қанча даромад тушганини очиқлади. Йил бошидаги прогнозга нисбатан давлат бюджетига ҚҚСдан 13 трлн сўм кам маблағ тушган. Вазир камомадлар ниманинг ҳисобига қопланганлигини ҳам маълум қилди.
2020 йилда Ўзбекистон ташқи қарзи 21,1 млрд долларни ташкил этди. Сенат мажлисида молия вазири Тимур Ишметов ташқи қарз нималарга сарфлангани ҳақида маълумот берди.
Ижтимоий тармоқларда вазирлик ва ҳокимиятлар томонидан қимматбаҳо автомобилларни харид қилиши кўплаб муҳокамаларга сабаб бўлди. Мазкур масала юзасидан қуйи палата депутатлари молия вазирига савол билан мурожаат қилишди. «Давлат идоралари раҳбар, ходимлари нима автомобиль олишини аниқ кўрсатиб қўйиш бўйича ҳукуматдан топшириқ олдик», — деди Тимур Ишметов.
«Бирор вазирлик ёки ҳокимият давлат молиявий назоратидан устун бўмаслиги керак, унгача фойдаси йўқ», — деди молия вазири Тимур Ишметов. Маълум бўлишича сўнгги икки йилда 2477 нафар шахс 371 млрд сўм бюджет маблағларини талон-торож қилган. Ҳозирда улар қонун олдида жавоб бермоқда.
Молия вазирлиги кузатув кенгашларидаги мустақил хорижий директорлар орқали давлат банклари устидан назоратни кучайтиришни режалаштирмоқда. Молия вазири Тимур Ишметовнинг таъкидлашича, баъзи банклар «тушунарсиз шароитларда» катта кредитларни тасдиқлашган.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг